Doston

Oʻtkir RAHMAT

Gʻala-gʻovur dunyoning

Beadad gʻam-tashvishi,

Bahor quvnatsa koʻzni,

Baʼzida qiynar qishi.

Muzlikmi, choʻli sahro,

Shovullagan bogʻlarmi,

Soylari sharqiragan

Osmon oʻpar togʻlarmi?

Barxandek qumlar aro

Quyunlari chopganmi?

Qaqragan lablaridan

Tuproq orom topganmi?

Kindik qoni toʻkilib,

Kimdir koʻz ochar ekan,

Shudir uning oshyoni,

Shudir unga jon Vatan.

Bobolardan meros bu,

Momolar yotgan tuproq.

Madadkoru qoʻllovchi

Ruhlari oʻchmas chiroq.

Allomayu fozillar,

Ulugʻlari bir jahon,

Bu tamaddun daryosi,

Hamon oqmoqda ravon.

Qish koʻrpasin orqalab,

Safaridan qongandi,

Kurtaklarga jon kirib,

Uyqudan uygʻongandi.

Boychechaklar yuz ochib,

Koʻrganda bu olamni,

Bir ofat azroildek

Izlab keldi odamni.

Qayerdan keldi bu dard,

Osmondanmi, Yerdan yo?

Hushyor tortdi Ovrupo,

Amriqayu Osiyo.

Quyosh uygʻonib Sharqdan

To Gʻarb tomon yetguncha,

Oʻylab oʻyiga yetmas

Oʻz yoʻlida ketguncha.

Chinu, ispan, olmonu

Farangu rus ovora,

Yer yuzida kimki bor

Izlaydi unga chora.

“Koʻrinmas yov” sezdirmay

Bosib kelar erta-kech,

Odamzod neni koʻrdi

Bu oʻxshamas unga hech.

Hali urush azobin

Unutgan yoʻq bobolar,

Koʻz yoshlari sel boʻlib

Yodga olar momolar.

Oʻlim bilan yuzma-yuz

Olishib omon qaytgan,

Gʻalaba soʻzin axir

Har bir xonadon kutgan.

Oʻzinimas oʻzgalar

Boshin silashgan el – bu.

Bir mayizni qirq boʻlib

Bir-bir ulashgan el – bu.

Och-nahor qolsa hatto

Imon, insof bor edi,

Mehr-oqibat gullab

Dillarda bahor edi.

Esdi qancha shamolu

Oʻtdi yomgʻir, dovullar,

Yelib bormoqda hayot

Shiddati zoʻr, guvillar.

Oʻzligini izlab el

Topdi, qalbi shodlandi,

Vatan shaʼni yoʻlida

Ezgu ishlar boshlandi.

Yangi davr, toza ong,

Kelajak tamal toshi,

Inson qadri yuksaldi

Eʼzozda keksa-yoshi.

Ilmu fan, ijod mudom

Ayrilmagay shitobdan,

Tafakkur qanotlanar

Eng avvalo kitobdan.

O, jonajon ona yurt,

Mehring mudom ulugʻdir,

Toshkentdan Nukusgacha

Har qarichi qutlugʻdir.

Voha tomon talpinsam,

Quvnab qarshilar Termiz,

Samarqandu Buxoro

Birgamiz, qalban birmiz.

Ijod bulogʻi Zomin

Oʻriklisoyga chorlar,

Moʻynoqda yangi hayot

Koʻrsangiz nurdek porlar.

Nasafda oʻzgacha fayz,

Gulistonning tengi yoʻq,

Qadim Xiva shivirlab

Dilga solgan sirli choʻgʻ.

Karmana koʻrkam maskan,

Yashnab borar yangidan,

Ezgulikka yoʻl olar

Koʻz ochgan har tongidan.

Bobomiz Navoiyning

Bundan qutlugʻ izi bor,

Har yigit-qiz yod etib

Mehrini etar izhor.

Gulchambar – goʻzal vodiy,

Nurafshon – misli saroy,

Ona yurtim jamoli

Kundan kun ochar chiroy.

Bunyodkor, shijoatli

Matonatli elim bor,

Bagʻri keng, oliyjanob

Saxovatli elim bor.

Sirdaryoning siri moʻl,

Amudaryo bir olam,

Zarafshondan zar ichib,

Gulgun yashnar bogʻ, dalam.

Baxtim guli yuz ochgan

Bu tabarruk oshiyon,

Jonim ichidagi jon

Jonajon Oʻzbekiston.

Xalq qudrati beqiyos,

Undan mavjlanar yurtim,

Har jabhada oʻzgarish,

Bunyodkorliklar koʻrdim.

Koʻkni oʻpar binolar,

Koʻrkidan quvnaydi koʻz,

Derazalar nur tarab,

Dil izhor etar besoʻz.

Bu – tinchlik sharofati,

Ahillik baxsh etgan baxt,

Shundanmi gullab yashnar,

Toshkentim – azim poytaxt.

Chiroqlarni koʻtarib

Oqshomlar hech uxlamas,

Yangi tongni qutlamay

Koʻziga uyqu kelmas.

Odimlaydi shiddatkor,

Orzulari behisob,

Istiqbolda bitilgay

Bu haqda qancha kitob.

Ezgu maqsad yoʻlida,

Toʻxtamagay shijoat,

Mashaqqatlar yon bergay,

Xalqim gʻolibdir faqat.

Nelar uchramas yoʻlda,

Nimalar tushmas boshga,

Bu shundayin elu yurt,

Ega sabr-bardoshga.

Tuhmat balosi yomon,

Bir kun yengib chiqar haq.

Suv qutursa chora bor,

Jilovlar mardlar har chogʻ.

Oʻt ketsa bormi agar,

Uning chapi oʻngi yoʻq,

Kasofati koʻp yomon,

Na toʻni, na yengi yoʻq.

Bu qanday “yov” boʻldiki,

Nishin sanchadi zimdan

Har odamni tinch qoʻymas,

Hayiqmaydi hech kimdan.

Mardona el uygʻoqdir,

Kuch – qudrati soʻnmagay,

Mard va jasur gʻamxoʻri

Bordir, sira sinmagay.

Olloh nazar solgan yurt,

Avliyolar beshigi,

Har tong quyosh koʻz ochib

Kirib chiqar eshigi.

Olamga nazar solib

Goh vujuding muzlaydi,

Qirgʻin keltirgan darddan

Yuragin bezillaydi.

Zoʻrman degan nechalar

Oʻzi bilan ovora,

Ezgulik, yaxshilikni

Oʻylab koʻrsaydi zora.

Qirgʻinbarot urushlar

Oʻchsaydi yer yuzidan,

Onalar qon yutmasdi,

Oqmasdi yosh koʻzidan.

Gar oʻrmonga oʻt ketsa

Hoʻlu qurugʻ yongaydir,

Umid bilan zor qaqshab

Maysalar ham kuygaydir.

Necha necha sinovlar,

Neni koʻrmadi inson,

Mardona yengib barin,

Lek bergan qancha qurbon.

Endiyam ochmasmi koʻz

Qayda deya zamini,

Borliqni sof asrabon,

Koshki yesa gʻamini.

Daryolarda ham dard bor,

Oʻzgargan aft-angori,

Tushgan zahru zaqqumning

Qiynayotir ozori.

Ertayu kech koʻk sari

Ajdar misol oʻrmalar

Tutunlar oh-vohidan

Olam qalbi tirnalar.

Shaharda tanaffus yoʻq,

Avtolar tinim bilmas,

Izgʻiydi gaz islari

Aylanar qoʻnim bilmas.

Chang solar sekin-asta,

Kimda yurak xuruji,

Qay bir daraxt qovjirab

Toʻxtar “yurak” urishi.

Tabiat koʻrsatarkan

Biz kutmagan kuchini,

Kim xor etsa kun kelib,

Olar ekan oʻchini.

Bagʻridagi borini

Gullab qoʻyganda koʻklam,

Nogahonda qor yutib

Yum-yum yigʻladi dalam.

Insonning sabri bisyor,

Tafakkurda tengi yoʻq

Toki bor ekan odam

Kashfiyotlar soʻnggi yoʻq.

Barobarmas besh barmoq,

Umr ham uzun-qisqa,

Kimda quvnoq intiho,

Kimdadir gʻamgin qissa.

Yengil yelpi hayotni

Qoʻmsab yurgan qanchadir,

Moʻmay daromadni deb

Yonib-oʻchgan shunchadir.

Oʻzga yurtlardan goʻyo

Toʻlib qaytar toʻrvasi,

Tatirmidi ichgani

Topgan yovgʻon shoʻrvasi.

Fitnakor aldoviga

Ishongandi, xor boʻldi,

Qadri ham qon-qon yigʻlar,

Keng dunyosi tor boʻldi.

Yot ellarda birodar,

Kim koringga yarardi,

Topolmay boshqa chora,

Ollohga yolvorardi.

Ota-ona tilini

Bilmay oʻsar bolasi,

Oh boʻlib koʻkka oʻrlar,

Dildan chiqqan nolasi.

Har tuni oʻylaridan

Qurshab oladi titroq,

Nahotki soʻnggi damda

Oʻzga el, oʻzga tuproq...

Tuzin yeb tuzligʻiga

Tupurganlar bor axir,

Bundaylarga bilmadim

Ne ravo koʻrar taqdir.

Uzoqlarda erta-kech

Bir birini gʻajirlar,

Goʻyoki haqgoʻy, odil,

O, shoʻrlik muhojirlar.

It hurar karvon oʻtar,

Ortda qolar dovonlar

Guruch kurmaksiz boʻlmas

Isbotlagan zamonlar.

Kambagʻallik ayb emas

Pashshadan yasamang fil,

Mehnat qilgan har kimning

Boʻlar murodi hosil

...Bu ham yetmaganidek,

Sapchib yaxshi yomonga,

Koʻrinmas qattol ogʻu

Chang solar toʻrt tomonga.

Oynai jahon tinmas,

Gazetalar urar bong,

Uxlamaydi internet,

Ne gap bu kech, erta tong?!

Atom bomba temirdek,

Endi zanglasa kerak,

Zoʻravonlar oʻylashib

Zora anglasa kerak.

Bu “qurol”ning oʻrniga

Kashf etsaydi bir malham,

Odamzotga chang solgan

Daf boʻlardi dardu gʻam.

O, Vatanim, jannatim,

Sen borsanki koʻngil toʻq,

Xalqini oʻylaguvchi

Sendan boʻlak hech kim yoʻq.

Kattami, yo kichikmi,

Yo keksadir, yo yoshdir,

Dilga iligʻlik bergan

Yurtim, mehring quyoshdir.

Oilaning boshligʻi,

Otadir u, otadir.

Sinovli kunlar kelsa,

U bor ekan oʻtadir.

Tashvishi koʻp, oʻyi koʻp,

Kichik bir xonadonda.

Omad chopmas kun – xafa,

Quvonchdan – hayajonda.

Koʻzin qorachugʻiday

Asraydi, avaylaydi,

Oʻz oʻlan toʻshagini

Ertayu kech oʻylaydi.

Farzandlari sogʻ-omon,

Voyaga yetsa shu – baxt,

Bormi shundan ziyoda

Molu mulku toji-taxt.

Kichkina bir roʻzgʻorning

Qancha sevinch, gʻami bor,

Chora topganda quvnab,

Xunob boʻlgan dami bor.

Vatan ham bir oila,

Mustahkamdir qoʻrgʻoni,

Shaʼnini baland tutib

Ardoqlar har insonni.

Tojdor virus quturib

Zugʻum qilmasin harchand,

Sabru matonat bilan

Yoʻliga solgaymiz band.

Yurtimizni pok etib

Aritgaymiz gʻubordan,

Koʻngillar yayrab ketar

Bir kun bu xushxabardan.

Vahimayu qoʻrquvdan

Asranmoq ham fazilat,

Ishonch, imon yoʻq ekan

Urchir ming bitta illat.

Shukrki, bizda boshdan,

Toʻgʻri hisob qilindi,

Vaqt oʻtib endi uning

Xosiyati bilindi.

Doʻxtirlarga tashakkur,

Dard koʻrmasin qoʻllari,

Alvon-alvon gullarga

Toʻlsin oʻngu soʻllari.

Saxovatu koʻmakning

Savoblari beqiyos,

Himmati balandlar ham

Olqishlansa shu oz.

Bugun uylar oʻzgacha,

Kezar mehru oqibat,

Qadriyat qaror topib,

Koʻz ochdi mehr-shafqat.

Ilmu fan, ijodda ham

Tugʻilmoqda durdona,

Har kunimiz saboqdir,

Har uy bugun darsxona.

Piru badavlat boʻlmoq

Har kimga nasib etsin,

Kim yurtni deb halakdir –

Murod-maqsadga yetsin!

Derlar bosh omon boʻlsa

Doʻppi ham topilgaydir,

Tez kunda “koʻrinmas yov”

Yoʻllari yopilgaydir.

Qardosh, qondosh ellarda,

Aqida bor azaliy:

Sinovdan oʻtgan doʻstlik,

Yashayverar abadiy.

Doʻstlar doim yelkadosh,

Raxna qoʻli yetolmas,

Oʻrtada togʻdek ishonch,

Suvlar yuvib ketolmas.

Bugun men alqab dildan,

Senga etarman taʼzim,

Omon boʻl ona xalqim,

Bisyordir sendan qarzim.

Yurtni sevmoq saodat,

Fidolarni koʻrgandim,

Borin elga bermoqni

Bir insondan oʻrgandim.

Erta-yu kech shu el deb

Uyqu bilmas qarogʻi,

Bundan ibrat, kuch olar,

Yurtning yaqin, yirogʻi.

Sezayapmiz, tez kunda,

Chekinar ofat – chaqin.

Yana sal sabr aylang,

Gʻalaba kuni yaqin.

Hatto maysa tosh yorar,

Toqat, matonat – darsi,

Har neni sinab koʻrar

Hayot – imtihon asli.

Bu sinovda baribir

“Yov”ni shaksiz yiqamiz,

Yanadi kuchli boʻlib

Bu kurashdan chiqamiz.

Ana shunda toʻldirib

Kezamiz dalalarni,

Lov-lov yongan qizgʻaldoq,

Quchamiz lolalarni.

Osmonda-chi tizilib,

Qushlar qoqadi qanot,

Koʻrguliklarni yengib

Asliga qaytar hayot.

O, onaday aziz yurt,

Otaday ulugʻvorsan.

Halovat yoʻq erta-kech,

Magarki sen bemorsan.

Kimki xor etmish seni,

Bas, u oʻgʻlon emas, bas,

U bir yogʻiy, yoki u...

Xullaski, farzand emas.

Nur – Sharqdan.Tafakkurning

Tebratgan sen beshigin,

Dunyolarga ochding keng

Ilm-najot eshigin.

Sinolaring sinovdan

Oʻtgan mudom, bardam boʻl,

Olam ahlin koʻnglining

Dardlariga malham boʻl.

Manba: “Oʻzbekiston adabiyoti va sanʼati” gazetasi, 2020-yil, 15-may