Жанубий Судан яна фуқаролар уруши остонасида турибди. БМТнинг мамлакатдаги етакчи вакили Николас Ҳайсомнинг билдиришича, ҳукуматнинг сўнгги тинчлик музокараларини кечиктириши ва президент Салва Киир билан вице-президент Риек Машар ўртасидаги кескинликнинг ортиши вазиятни янада чигаллаштирган. 2018 йилда тузилган тинчлик келишувининг амалдан чиқиши хавфи юзага келмоқда.

Ҳайсом Жанубий Суданда юзага келаётган вазиятни «фаол ёруғликдаги хавотирли ҳолат» сифатида тавсифлаб, халқаро музокаралар фақат Киир ва Машар ўз халқлари манфаатини шахсий манфаатларидан устун қўйсагина самара бериши мумкинлигини таъкидлади. Унга кўра, ҳар икки етакчида тинчликни амалга ошириш учун етарли ишонч мавжуд эмас.

Жанубий Судан 2011 йилда Судандан мустақиллик олганидан кейин катта умидлар билан қарши олинган эди. Бироқ 2013 йилда этник қарама-қаршиликлар асосида Киирга содиқ кучлар билан нуер халқидан бўлган Машар тарафдорлари ўртасида фуқаролар уруши бошланган эди. Бу уруш 40 мингдан ортиқ инсоннинг ҳалок бўлишига сабаб бўлди.

2018 йилда тузилган тинчлик келишувига биноан, умуммиллий сайловлар 2023 йил февралда ўтказилиши керак эди. Аммо бу муддат аввал 2024 йил декабрига, сўнгра эса 2026 йилга кўчирилди. Охирги кескинликлар мамлакатнинг шимолида ҳукумат қўшинлари билан Машарга боғлиқ деб тахмин қилинаётган «Оқ Армия» исёнчилари ўртасидаги тўқнашувлардан келиб чиқди.

Насир шаҳрида БМТ вертолёти ҳужумга учраши натижасида бир неча киши, жумладан, Жанубий Судан генерали ҳалок бўлди. Бу воқеадан бир неча кун аввал «Оқ Армия» ҳукумат гарнизонини эгаллаган ва ҳукумат эса Машарнинг пойтахт Жубадаги уйини қуршаб, унга содиқ бир неча шахсни ҳибсга олган.

БМТ вакили Ҳайсом сайловлар яқинлашаётган сари сиёсий рақобат кучайиб, асосий иштирокчилар ўртасидаги муносабатлар янада шиддатлашганини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, нотўғри ахборот, нафратни қўзғатувчи баёнотлар ва ёлғон хабарлар этник ажралиб чиқишларни янада авж олдираётган ҳолатга келтирмоқда.

БМТнинг Жанубий Судандаги 18 минг нафарлик тинчликпарвар миссияси раҳбари сифатида Ҳайсом, агар фуқаролар уруши қайта бошланса, бу мамлакатни яна 2013 ва 2016 йиллардаги каби даҳшатли оқибатларга олиб келиши мумкинлигини қайд этди. У «этник ўзгаришлар билан боғлиқ хавф» ҳам катта таҳдид бўлиб қолаётганини айтди.

Жанубий Суданда фуқаролар уруши олдини олиш учун БМТ Африка Иттифоқи ва бошқа минтақавий ҳамкорлар билан ҳамкорликда фаол дипломатик ҳаракатларни амалга оширмоқда. Ҳайсом халқаро ҳамжамиятнинг умумий талаби — Киир ва Машар ўзаро учрашиб, тинчлик келишувини қайта тиклаш, отишмаларни тўхтатиш, ҳибсдаги расмийларни озод қилиш ва муаммоларни ҳарбий йўл эмас, музокаралар орқали ҳал этиш эканини таъкидлади.