Архив фото

Ўтган ҳафта АҚШ президенти Дональд Трамп Украина президенти Владимир Зеленскийдан нега Украина қуролли кучлари Москвага зарба бермаганини сўраган. Зеленский, агар АҚШ Украинани қурол билан таъминласа, буни қилиш мумкин, деб жавоб берган.

“The Washington Post” нашрининг ёзишича, Трамп Зеленскийни нафақат Москвага, балки Санкт-Петербургга ҳам босимни кучайтиришга чақирган. Бир кун аввал Трамп Европа давлатларидан келадиган пуллар ҳисобига Киевга қурол етказиб беришни бошлашга ваъда берган эди. Ваъда қилинган қуроллар орасида “Patriot” ракета тизимлари ҳам бор. Трамп Украинага Москва ва Санкт-Петербургга етиб бора оладиган «Tomahawk» қанотли ракеталарини юбориш имкониятини ҳам кўриб чиққан.

“Агар Украинадан учирилса, улар Москва ва Санкт-Петербургга зарба бериши мумкин ва бу масала жума куни [11 июль] муҳокама қилинди. Трамп Украина Путинга, нафақат Москва, балки Санкт-Петербургга ҳам босимни кучайтириши кераклигини айтди. У, шунингдек, Украина нима учун Москвага зарба бермаётганини сўради. Зеленский унга Украина армияси Россия пойтахтига ҳужум қилиши мумкинлигини, бироқ унда зарур қуроллар йўқлигини айтди”, — деб ёзади нашр.

Нашрнинг тушунтиришича, АҚШ президенти ўз позициясини қаттиқлаштирганини Россия раҳбари гўёки ўт очишни тўхтатиш режимини эълон қилмасдан ҳурматсизлик кўрсатаётгани билан изоҳлаган.

“У Путин фақат каттароқ куч ишлатиш таҳдиди остида музокара олиб боришига ишонган. Руслар айтганидек, Трамп вазиятни пасайтириш учун вазиятни кескинлаштиришга қарор қилди”, — дея қўшимча қилади нашр.

Таъкидланишича, “Tomahawk” ракеталари ҳали етказиб бериш рўйхатида йўқ, бироқ агар Трамп янада кўпроқ таъсир ўтказмоқчи бўлса, улар кейинроқ жойлаштирилиши мумкин.

“Bloomberg” эътиборини Киевнинг иттифоқчиси бўлган Берлин Вашингтондан “Typhon” ўрта масофали ракета тизимини — “Tomahawk” ракеталарини ва SM-6 кўп мақсадли ракеталарини учириш учун ердан учириш мосламасини сотиб олмоқчи эканлигига эътибор қаратди.

“The Washington Post”нинг қўшимча қилишича, Трамп ҳозирда Украинада бўлган 18 та узоқ масофали ATACMS ракеталарини тўлиқ 300 километр масофада ишлатишга рухсат бериши мумкин.

“Улар Москва ёки Санкт-Петербургга етиб бормайди, бироқ Россиянинг ҳозирда етиб бўлмайдиган ҳарбий базалар, аэродромлар ва таъминот омборларига зарба беради”, — дея қайд этади нашр. Шу ўринда “The Washington Post” етказиб бериш пакети кўпроқ ATACMSни ўз ичига олиши мумкинлигини истисно этмаган.

Трамп Украинага нима бермоқчи

Бир кун аввал Оқ уйда НАТО бош котиби Марк Рютте билан учрашувда Трамп Киевга “Tomahawk” ёки ATACMS ракеталарини юбориш ҳақида гапирмади, аммо АҚШнинг Киевга қурол-яроғ етказиб беришда “Patriot” ҳаво ҳужумидан мудофаа ракета тизимлари бўлишини тасдиқлади.

“Patriot”, батареялар билан тўлиқ тўплам. Баъзилари жуда тез орада бир неча кун ичида юборилади”, — деди у.

Трампнинг сўзларига кўра, 17 та “Patriot” тизимини жўнатишга тайёрланаётган бир давлат бор, чунки улар унга керак эмас. АҚШ етакчиси у қайси давлат эканини очиқламаган.

“Шундай қилиб, биз 17 та тизимнинг ҳаммаси ёки аксарияти жанговар ҳудудга кетадиган келишув устида ишлаяпмиз”, — деди Трамп.

АҚШ Мудофаа вазирлиги Трамп Украина 17 та “Патриот” тизимини: 17 та батарея ёки 17 та ракета олишини айтганида айнан нимани назарда тутганини тушунтириб бера олмаган.

“Тушунтириш учун Оқ уйга мурожаат қилишингизни тавсия қиламиз”, деб жавоб берган вазирлик.

Оқ уй раҳбарининг таъкидлашича, “миллиардлаб доллар эвазига жуда катта битим тузилган”. Европа “бу урушга жиддий ёндашади” ва қуроллар “тезда жанг майдонида бўлади”.

Бунга жавобан, Рютте бундай қарорни “мутлақо мантиқий” деб атади, чунки “Европа олдинга қадам ташлаши керак”.

“Мен кўплаб етакчилар билан гаплашдим. Германия, Дания, Швеция, Эстония, Нидерландия ва бошқа кўплаб давлатлар иштирок этади”, — деди НАТО Бош котиби.

Унга кўра, альянс Украинага нима кераклигини аниқлайди. Киевга қурол бевосита эмас, НАТО орқали етказиб берилишини тушунтирди.

“Иккита сабаб бор. Биринчидан, бу логистика ва НАТО у билан қандай ишлашни билади. Қуроллар Украинага уларни жанговар ҳаракатларда дарҳол қўллаш имконини берадиган шундай етказиб берилади. Максимал самарадорликка эришиш учун ҳамма нарса тўпламларга ўралган, фойдаланишга тайёр”, — деди у.

Зеленский Германия ва Норвегия Украина учун “Patriot” ҳаво мудофаа тизимларини сотиб олишини айтди.

Германия мудофаа вазири Борис Писториуснинг сўзларига кўра, Украина учун умумий қиймати тахминан 2 миллиард евро бўлган иккита “Patriot” тизими бўйича қарор бир неча кун ёки ҳафталар ичида қабул қилинади ва биринчи тизимни амалда етказиб бериш бир неча ой давом этади.

“Bloomberg” маълумотларига кўра, Писториус АҚШ Мудофаа вазири Пит Хегсет билан ушбу келишув билан боғлиқ қолган барча муаммоларни “тез ва жимгина” ҳал қилишга келишиб олган.

“Axios” манбаларга таяниб, АҚШ биринчи босқичда тахминан 10 миллиард долларлик НАТО иттифоқчиларига қурол сотишини ёзди.

“Украина учун мўлжалланган таъминотлар рўйхати якунда ракеталар, ҳаво мудофаа тизимлари ва артиллерия снарядларини ўз ичига олади”, — дейилади нашр хабарида.

Икки манбанинг қўшимча қилишича, Украина ҳам ушбу келишувлар доирасида узоқ масофали ракеталарни олади.