МАГАТЭ Бош конференциясининг 64-сессияси Австрия пойтахтида ўз ишини якунлади. Бу галги тадбир гибрид форматда – делегатларнинг бевосита иштироки ва видеомурожаатлар шаклида ўтказилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Агентлик бош директори Рафаэл Мариано Гросси ўзининг қутлов баёнотида МАГАТЭ коронавирус пандемияси билан боғлиқ вазиятга қарамай, мамлакатларга ядровий технологиялардан тинч фойдаланишда ёрдам бериш ишларини давом эттирганини таъкидлади. У МАГАТЭ коронавирусга қарши курашда 123 мамлакатга ёрдам кўрсатганини алоҳида қайд этди. Бош директор, шунингдек, аъзо давлатларни ЗИДИАК номли зооноз вирусли касалликларга қарши курашда МАГАТЭ лойиҳасини қўллаб-қувватлашга чақирди.

Ялпи мажлисларда бўлиб ўтган муҳокамаларда 134 та делегация раҳбарлари, жумладан, битта мамлакат бош вазири ва бошқа давлатларнинг 41 та вазири иштирок этиб, мавжуд ва потенциал янги ядровий технологияларни ишлаб чиқиш ва амалга оширишда МАГАТEнинг етакчи ролини эътироф этди.

Анжуманда Ўзбекистон энергетика вазири Алишер Султонов ва Ўзбекистоннинг Австриядаги элчиси Абат Файзуллаев бошчилигидаги мамлакатимиз делегацияси қатнашди.

Видеоконференцияда сўз олган А.Султонов иштирокчиларга республикамизнинг МАГАТЭ билан ядро фанининг турли соҳаларида ўрнатилган ҳамкорлик муваффақияти ва мамлакат ядро энергияси инфратузилмасини ривожлантиришга доир ҳамкорликни жадаллаштириш ҳақида маълумот берди. Хусусан, Агентлик томонидан Ўзбекистонга коронавирус пандемияси тарқалишига қарши курашишда ёрдам кўрсатилган. Таъкидланишича, республиканинг учта етакчи тиббиёт муассасаси – вирусология институти, ветеринария институти, шунингдек, санитария-эпидемиологик назорат лабораториясига COVID-19 вирусини аниқлаш учун умумий қиймати 405 минг еврони ташкил этувчи тест тизми тўпламлари юборилган.

Маърузада Ўзбекистон ташкилотлари ва МАГАТЭ техник ҳамкорлик департаменти ўртасидаги муваффақиятли ҳамкорлик ҳақида сўзланди. Биргина жорий йилнинг ўзида Самарқанд давлат университети ўзининг ўқув лабораториялари учун асбоб-ускуналар, Эндокринология институтига эса мураккаб касалликлар диагностикаси учун замонавий спектрометр етказиб берилди.

Анжуман давомида Наманган онкология марказини қарийб 450 минг еврога тенг асбоб-ускуналар билан таъминлашга қарор қилингани маълум қилинди.

Бош анжуман давомида МАГАТЭ ва иштирокчи давлатлар ўртасидаги ҳамкорликка бағишланган кўплаб тадбирлар уюштирилди.

«Хотин-қизлар ҳаётини сақлаб қолиш» мавзусидаги тадбир МАГАТЭ ва Ислом тараққиёт банкининг ривожланаётган мамлакатлардаги аёлларга саратон ташхиси ва даволашга киришни оширишга қаратилган ташаббусига бағишланди. Унда Ўзбекистон соғлиқни сақлаш вазирининг ўринбосари даражасида иштирок этилди. Сўнгги йилларда Ўзбекистон соғлиқни сақлашда эришилган ютуқларга, мамлакатимиздаги тиббиёт муассасаларининг моддий-техник базасини мустаҳкамлашда МАГАТЭ ва ИТБнинг ролига алоҳида урғу берилди.

Ўзбекистонда ядро энергияси инфратузилмасини ривожлантиришга бағишланган видеоконференцияда Ўзбекистон энергетика вазирининг биринчи ўринбосари ва Саноат хавфсизлиги давлат қўмитаси раисининг муовини қатнашди. Мутахассислар 2020 йилнинг декабрь ойига режалаштирилган МАГАТЭ эксперт миссиясини тайёрлашнинг устувор вазифаларини муҳокама қилди.

«Ядро материалларини ҳисобга олиш ва назорат қилиш тизимларини мустаҳкамлаш» мавзусидаги тадбирда ядро материалларини ҳисобга олиш ва назорат қилиш бўйича давлат тизимларининг самарадорлигини оширишга қаратилган МАГАТЭнинг янги ташаббуси тақдим этилди. МАГАТЭ бош директори муовини, Кафолатлар департаментининг директори Массимо Апаро мамлакат тартибга солиш органини мустаҳкамлаш учун биргаликда ташкил этиладиган ишларда қатнашишга биринчи давлатлар қаторида бўлишга рози бўлгани учун Ўзбекистонга алоҳида миннатдорлик билдирди. У, айниқса, жорий йилнинг сентябрь ойида МАГАТЭ инспекторларининг Ўзбекистонга миссиясини муваффақиятли ташкил этилишига имкон яратган Ўзбекистоннинг Венадаги элчихонаси ва тартибга солиш органининг саъй-ҳаракатларини қайд этди.

Турли мамлакатлардан 130 дан ортиқ вакил иштирок этган «Тадқиқот реакторларининг ўрни ва аҳамияти» номли тадбирда Ўзбекистон Фанлар академиясининг ядро физикаси институти мутахассисларининг тақдимоти биринчи ўринни эгаллашга муваффақ бўлди. Тақдимот давомида институтнинг тадқиқот реакторини хавфсиз ишлатишдаги муваффақияти ва радиоактив изотоплар ишлаб чиқаришдаги етакчи позицияси қайд этилди.

МАГАТЭ бош конференциясининг якуний сессиясида Агентлик ядро энергиясидан тинч фойдаланишни рағбатлантириш, ядро иншоотларини ишлатишда хавфсизликни таъминлаш ва ядро технологияларини ишлаб чиқиш ва амалга оширишда ўз мавқеини сақлаб қолишда давом этаётгани қайд этилди.